ERGENLERLE SAĞLIKLI İLETİŞİM

Günümüzde toplumsal problemlerin önemli bir bölümü ergenlik döneminde aile içerisinde yaşanan iletişim problemlerinden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple ergenlik dönemi konusunda bilgilendirici ve rehberlik içerikli çalışmaların önemi daha da belirginleşmektedir.

Her insan doğar, büyür, gelişir, yaşlanır. Bu gelişim seyrinde bebeklikten çocukluğa, çocukluktan gençliğe,  gençlikten yetişkinliğe ve yetişkinlikten yaşlılığa geçiş dönemleri bulunmaktadır.

Bu yazıda çocukluktan gençliğe geçiş dönemi olarak kabul edilen ergenlik dönemi hakkında bilgilere yer vereceğiz. Ergenlik dönemi yukarıda da belirtildiği gibi çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemini ifade etmektedir. Gençlik dönemi olan bu dönemde çocuk ta fiziksel ve psikolojik anlamda bir çok değişim meydana gelmektedir. Ergenlerle sağlıklı bir iletişim kurabilmenin ilk yolu bu dönemde ergenin maruz kaldığı değişimleri ve bu değişimlerin etkilerini bilebilmektir.

Ergenlik dönemine geçiş, bazı durumlarda değişebilmektedir. Ancak ülkemizde genel olarak 12 yaşıyla 18 yaş arası ergenlik dönemi olarak kabul edilebilir. Hatta kızların 9 yaşında da ergenliğe geçiş yapmaya başladığı da söylenebilir. Erken ergenlik veya geç ergenlik dönemleri ile ergenlik dönemini ifade eden kesin yaş sınırları bulunmamaktadır.

Ergenlik dönemi, çocuklarda reşit olmakla ilişkilendirilir. Kız çocukları ve erkek çocukları için ilk reşit olma dönemi ergenlik döneminin işaretleridir.

Kız çocukları ve erkek çocuklar fiziksel anlamda bazı değişiklikler yaşarlar. Kız çocukları bu dönemde adet görmeye başlar. Adet görmek çocukların psikolojik anlamda bazı problemlerle baş başa kalmasına sebebiyet verebilir. Anne babaların bu konuda çocukları doğru bilgilendirmesi önem arzetmektedir. Kız çocuklarının bedenlerinde meydana gelen değişim de çocukların tedirgin olmasına sebep olabilmektedir.

Erkek çocuklarda meydana gelen fiziksel değişim de de anne babalar çocukları doğru şekilde bilgilendirmelidir.

Çocukların gelişim dönemleri ile ilgili anne veya babalarından doğru bilgileri elde edemedikleri durumda çevreden yanlış ve zararlı bilgileri elde etme riskleri ortaya çıkmaktadır. Çevrenin yetersiz ve yanlış bilgilendirmeleri çocukların bu dönemde yaşayabilecekleri problemleri daha da artırmaktadır. Özellikle akranlar arası bu konular bu dönemde yaygınca konuşabilmekte ve çocukları olumsuz olarak etkilemektedir. Çocukların bu dönemde anne baba, abla veya ağabeyleri tarafından doğru bilgilendirilmeleri hayati önem taşımaktadır.

Ergenlerde fiziksel gelişimin yanında psikolojik anlamda da değişimler ortaya çıkmaktadır. Ergenler daha seçici, çabuk öfkelenebilen, içine kapanabilen, duygularında ani değişiklikler gözlenebilen birer birey halini alabilirler. Bedendeki hormonal değişiklikler doğrudan psikolojiyi etkilemektedir. Bu dönemde ergenlerin biyolojik ve fiziksel ihtiyaçları yanında psikolojik ihtiyaçları da ön plana çıkar. Mesela ergenler, anlaşılmak, takdir görmek, daha fazla anlayış ile karşılanmak isterler. Anne babalar çocuklarının bu ihtiyaçlarını iyi takip etmelidir.

İletişim anında kesinlikle suçlayıcı, kesin yargılar içeren cümleler kurulmamalıdır. Kişiliğe yönelik ifadeler yerine davranışa yönelik ifadeler kullanılmalıdır.

Ergenler çok yemeğe yönelme veya aşırı yemekten kaçınma davranışları da gösterebilir. Ergenleri özellikle akranları ile karşılaştırmamak, kıyaslamamak gereklidir. Bu yanlış tavır aşırı kırılgan olan ergenlerde olumsuz sonuçları doğurabilir.

Ergenlerin bu dönemde özgürlük arayışa girdikleri de gözlenmektedir. Anne babalar ergenlere aşırı sınırlar ve kurallar koyarak onları depresyona itmemelidir. Çocuklara gerçek özgürlüğün nefsin kontrol altına alınmasıyla gerçekleşeceği duygusu anlatılmalıdır. Anne babalara ergenlerle iletişim açısından çocuklarıyla daha fazla sosyal etkinliklere katılmaları gerektiği önerilmektedir. Diğer yandan çocukları çok iyi dinlemek de ayrıca önemlidir.

Anne babalar çocukların gelişimleri açısından teknolojiyi de iyi öğrenmelidir. Teknolojinin beraberinde getirebileceği riskleri anne babalar bilmelidir ki çocuklarına bu konuda sağlıklı rehberlik yapabilsin ve çocuklarını olabilecek risklerden koruyabilsin.

Ergenlik döneminde anne babaların bilmesi gereken bir diğer konuda zararlı, bağımlılık yapan uyuşturucu gibi maddeler konusunda anne babalar daha uyanık olmalıdır. Çocuklarını bu konularda olabilecek problemlerden korumalıdır. Çocuğuna doğru şekilde yaklaşabilmelidir.

Bu dönemde çocukları daha fazla aile içerisinde karar alma süreçlerine dahil etmek gerekmektedir. Vereceği ani tepkilere anında karşı tepki geliştirilmemelidir.

Ergenlik elbette geçici bir dönemdir. Bunu kabul etmek, olası sorunların büyütülmemesi gerektiği anlamına gelmektedir. Ailesinin yanında olduğu gören ergenler elbette kendi ayakları üzerinde daha sağlıklı olarak durabilecektir.