ÇOCUĞUN GELİŞİMİNDE OYUNUN YERİ

Çocukların gelişiminde oyunların büyük bir rolü vardır. Özellikle çocukların psikososyal gelişiminde oyunların oyunların katkısı çok fazladır.
Çocuklar, oyun aracılığı ile kendilerini, duygularını ifade ederler. Oyun ile çocuk, kendince geliştirdiği hayal dünyasında yolculuklara çıkar. Oyun aracılığı ile karakter gelişimini şekillendirir. Oyun, çocuğun kendisine özgüvenini geliştirir.
Sosyal gelişimde, arkadaşları ile paylaşmayı, işbirliğini, karşılıklı iletişim ve etkileşimi başarılı şekilde kullanmayı öğrenir.
Çocuk, oyun ile enerjisini atar, negatif enerjisini boşaltır. Kaybetmeyi, kazanmayı öğrenir. Oyunlar aracılığı ile çocukların değerleri öğrenmesi, olumlu ve güzel davranışlar sergilemesi sağlanır.
Çocuklar, özellikle anne ve babaları ile oynadıkları oyunları unutamamaktadırlar. Oyun aracılığı ile çocuk ebeveyni ile kaliteli zaman geçirmektedir. Diğer yandan çocuk ile oyun oynamak, çocuğun ruh dünyasında olumlu izler bırakmaktadır. Kendisi ile oyun oynanan çocuk, varlığının farkında olunduğunu, ciddiye alındığını, değerli olduğunu hisseder. Bu duygularda çocuğun veya bir bireyin en önemli psikososyal ihtiyaçlarıdır. Bir çok davranış probleminin arkasında karşılanamayan psikososyal ihtiyaçlar yer almaktadır. Bu sebeple anne babanın çocukla oyun oynamasının bu açıdan da büyük önemi vardır.
Son gelişmelerle çocukların oynadığı oyunlarda büyük bir değişim ve dönüşüm gerçekleştirmiştir. Geçtiğimiz yıllarda çelik, çomak oyunları, körebe, saklambaç, sek sek gibi oyunlar oynanmakta iken, günümüzde tablet ve bilgisayar oyunları ön plana çıkmıştır. Eski oyunların çocuğun psikososyal gelişimine faydaları çok fazla iken, günümüzün oyunları çocukları bağımlılık riski ile karşı karşıya bırakmaktadır. Aile yapısının, binaların, sosyal yaşamın değişmesi ile çocukların oyunları da değişmektedir. Mahallede arkadaşları ile oyun oynayan çocuklar, şuan sosyal medyada sanal alemde arkadaşları ile oyun oynamaktadırlar. Akşam olunca herkesin evde olması gerektiği bilinci şuan ortadan kalkmış ve daha esnek, daha sınırsız bir ortam çocukların hizmetine sunulmuştur. Kolay elde edilen oyuncaklar, sınır konulamayan oyunlar çocukların gelişimini olumsuz etkilemektedir. Sanal ortamında çocuğun gelişimine büyük zararları vardır. Gerçek hayatta arkadaşı olmayan çocukların sanal ortamda binlerce arkadaşı olabilmektedir. Bu durumda çocuğun içine kapanık, sessiz, özgüveni eksik, asosyal bir birey olmasına sebep olmaktadır. Bu sanal ortamdaki oyunların kontrol edilememesi de çocukların gelişimlerini iyice bozmaktadır. Şiddete meyilli, duyarsız, tepkisiz, öfke patlamalarına maruz kalan, kişilik problemi yaşayan çocukların sebebi çocuk yaşlarda oynadıkları olumsuz oyunlardır. Çocukların gerçek kişilere, gerçek ortamlara ihtiyaçları vardır. Bu sebeple çocukların gelişimi için yaşlarına uygun, gelişimlerini olumsuz etkilemeyecek oyunlar oynamasını sağlamak durumundayız.
Burada hatırlatılması gereken bir konu daha vardır. Anne babalar çocuklarını ihmal ettikleri düşüncesinden hareketle çocuklarını oyuncaklara boğmaktadır. Çocuğun küçük yaşta bir çok oyuncağı olmaktadır. Özellikle bebeklik döneminde yutabileceği oyuncaklardan uzak durulmalıdır. Çocuğun gelişimine zarar verici plastik veya mikropları hapseden tüylerden ve bezlerden yapılı oyuncaklardan uzak durulmalıdır.
Çocukların cinsel kimlik karmaşası yaşamaması için alınacak oyuncakların ve oynanacak oyunların da ona göre belirlenmesinde fayda vardır. Anne veya babanın çocukla yeterince oyun oynamaması durumunda da çocuğun cinsel kimliğinde kaymalar yaşanabilmektedir. Babası ile sağlıklı iletişim kuramayan, babası ile nitelikli zaman geçirmeyen ve karşılıklı oyunlar oynamayan bir erkek çocuğun annesine benzemeye başlaması normaldir. Ters taraftan annesi ile sağlıklı bir iletişim kuramayan, annesi ile oyunlar oynayamayan bir kız çocuğun da babasına benzemesi ve erkek cinsiyet davranışları sergilemesi normaldir.
Oyuncakların da babanın ve annenin dayatmasından çok çocuğun gelişim seyri içerisinde, kuralların da çocuklar tarafından belirlendiği ancak zaman zaman yönlendirmelerle oynanması çocuğun gelişimi açısından daha uygundur.
Bebeklik döneminde ses çıkartan oyuncaklarla oynanmalıdır. Çocuk hareket gelişimine göre oyunlar ve oyuncaklar geliştirilebilir. Hareket durumuna göre de, bazen çocuğu hafif yorucu ancak zarar vermeyen derece de oyunlar oynanabilir. 3 yaş ve üzerinde çocuk ile evde bahçede enerjisini atabileceği oyunlar tercih edilmelidir